Food Fraud: Wat als jouw product onbedoeld verboden stoffen bevat?
Een verboden stof belandt via een grondstof in jouw product. De gevolgen zijn grootschalig: verschillende producten moeten uit de rekken worden gehaald, consumenten zijn ongerust en de reputatie van jouw bedrijf komt onder druk te staan. Ook wanneer een fout elders in de keten gebeurt, draag je als voedingsbedrijf de eindverantwoordelijkheid voor alles wat je in de markt zet.
- Hoe kan je je als voedingsbedrijf voorbereiden op voedselfraude?
- Hoe moet je hierop reageren als het zich voordoet?
- Wat kan je doen om dit in de toekomst te vermijden of sneller te detecteren?
Een voedingsbedrijf werd onaangenaam verrast door een alarmerende melding van de voedselveiligheidsautoriteiten: één van hun producten bevatte een verboden bestandsdeel. De stof is niet alleen illegaal, maar ook schadelijk voor de gezondheid bij langdurige inname. Het verdict liet dan ook geen ruimte voor discussie: het product moest onmiddellijk uit de rekken worden gehaald.
De verbijstering binnen het bedrijf was groot. De interne kwaliteitscontroles zijn scherp, de leveranciers zijn zorgvuldig geselecteerd en de samenwerking met velen onder hen loopt al jarenlang vlekkeloos. En toch: de stof zit in meerdere producten die al verspreid zijn over honderden winkelrekken. Een recall is onvermijdelijk.
Na grondig onderzoek, blijkt het probleem te liggen bij een leverancier. Deze had bewust gekozen om een goedkopere grondstof te gebruiken , een klassiek voorbeeld van food fraud. Als bedrijf kan je dit niet zomaar afschuiven op de leverancier, want je blijft verantwoordelijk voor de kwaliteit van de volledige toeleveringsketen. Food fraud kan je niet volledig uitsluiten, maar je kan je er wél beter op voorbereiden.
Hoe bereid je jouw bedrijf voor op een food fraud incident?
Tip #1: Waarborg kwaliteit doorheen de keten.
Een incident zoals dit maakt duidelijk hoe kwetsbaar voedingsbedrijven zijn. Voedingsproducten leggen vaak een lange weg af, met een toeleveringsketen vol schakels die niet allemaal onder eigen beheer vallen. Toch moet de kwaliteit doorheen die hele keten gewaarborgd blijven, van boer tot bord.
Net daarom is het cruciaal om de keten door en door te kennen. Breng deze gedetailleerd in kaart met een kwetsbaarheidsanalyse waarin je onderzoekt welke grondstoffen, leveranciers of processen kwetsbaar zijn voor fraude.
Deze analyse vormt de basis voor het Food Fraud Plan. Dit is het verplichte beleidsdocument waarin je beschrijft hoe je als bedrijf de risico’s die uit de kwetsbaarheidsanalyse naar voren komen zou aanpakken. Ook detectiemiddelen zoals leveranciersaudits, meldpunten en interne controlemechanismen moeten opgenomen worden in het plan. Deze tools kunnen helpen om problemen snel op te merken. Zo kan je als bedrijf aantonen dat je alles in het werk stelt om de kwaliteit en veiligheid te garanderen.
Het Food Fraud Plan is overigens geen statisch document; de risico’s moeten regelmatig opnieuw worden geëvalueerd. Certificatieschema’s zoals IFS Food 8 en BRCGS verplichten bedrijven om hun Food Fraud Plan jaarlijks te updaten.
Tip #2: Bereid jouw team voor op grootschalige recalls.
Een grootschalige terugroeping naar aanleiding van food fraud komt gelukkig niet vaak voor, maar wanneer het gebeurt, moet jouw bedrijf voorbereid zijn.
Leg op voorhand vast wie welke rol opneemt: wie verzamelt de feiten, wie hakt de knopen door, wie communiceert naar consumenten, media, autoriteiten …? Zorg ervoor dat jouw team weet wat er van hen verwacht wordt, ook wanneer het onder druk komt te staan.
Oefen hierop met crisissimulaties. Niet alleen om te voldoen aan de certificatievereisten, maar ook om de procedures in te slijpen en medewerkers vertrouwen te geven in hun rol. Een naadloos plan op papier is goed, maar een team dat het in de praktijk kan omzetten, is beter.
Tip #3: Verspreid bewustzijn over crisisscenario’s.
Een goede voorbereiding begint bij crisis awareness. Bedrijven die enkel focussen op hun eigen processen, missen vaak signalen van buiten de bedrijfsmuren.
Houd daarom actief de vinger aan de pols en weet wat er leeft in de sector. Volg de actualiteit en relevante vakpers op, analyseer incidenten bij andere bedrijven en leer uit hun fouten. Wat daar gebeurt, kan morgen ook jullie realiteit zijn.
Zorg ervoor dat dit bewustzijn leeft van de werkvloer tot het management. Monitoring van risico’s en sectorontwikkelingen is geen bijzaak, maar een essentieel onderdeel van crisisvoorbereiding.
Maak dit structureel: bespreek sectorcases in teammeetings, deel relevante updates intern, en stem jullie risicomanagement hierop af. Hoe sneller je risico’s detecteert, hoe beter je ze kan beheersen.
Hoe kunnen wij jou helpen?
Ben je lid?
Bereid jouw team voor op een food fraud scenario met een simulatieoefening.
Nog geen lid?
Ontdek de wereld van crisismanagement en krijg elke maand praktische cases en tips uit de voedingsindustrie.
Lid worden?
Wij staan klaar om je te helpen met al jouw crisis gerelateerde uitdagingen. Ons ervaren team begeleidt jou doorheen elke stap van de crisis, van voorbereiding tot bijstand en evaluatie. Binnen een lidmaatschap geniet je van:
- Een traject op maat met opleidingen, infosessies en testen
- Begeleiding bij het opstellen en evalueren van jouw crisisprocedures
- 24/7 advies tijdens een crisissituatie
- Toegang tot ons netwerk van externe experten (dokters, professoren, slachtofferbijstand, callcenter …)
Contacteer ons via contact@foodsecurity.com en ontdek wat wij voor jou kunnen betekenen.
Meer leren over effectieve crisiscommunicatie?
Volg onze digitale sessie ‘Crisiscommunicatie bij gevoelige consumentenklachten’ met Eveline De Ridder
Leer hoe je helder, empathisch en consistent communiceert bij incidenten met reputatierisico’s, zoals grootschalige recalls.
Leerpunten
Actiegroep in aantocht? Zo behoud je de interne rust
Een vermoedelijke bezetting door een actiegroep zorgde recent voor opschudding bij een groot voedingsbedrijf. De lokale politie was getipt en waarschuwde het bedrijf voor de dre...
Geen NIS2 compliance zonder OT security
Het beveiligen van de OT-omgeving is niet enkel een wettelijke verplichting, maar ook een essentiële schakel in jouw voedselveiligheid. De productieomgeving heeft direct invloe...
Jouw bedrijf in het oog van een mediastorm
Recent kwam een fataal incident waarbij een peuter stikte in een stukje voedsel volop in het nieuws. Hoe reageer je als bedrijf op zo’n gebeurtenis ?